जो शब्द किसी अन्य शब्द का उल्टा अर्थ बताते है, वह विलोम शब्द/विपरीतार्थक शब्द कहलाते है।
विलोम शब्दों के उदाहरण -
| शब्द | विलोम शब्द |
|---|---|
| अमृत | विष |
| अथ | इति |
| अंधेरा | उजाला |
| अंत | आदि |
| अन्धकार | प्रकाश |
| अल्पायु | दीर्घायु |
| अनुराग | विराग |
| आगामी | गत |
| आग्रह | दुराग्रह |
| अनुज | अग्रज |
| आकर्षण | विकर्षण |
| अधिक | न्यून |
| आदान | प्रदान |
| आलस्य | स्फूर्ति |
| अर्थ | अनर्थ |
| अपेक्षा | नगद |
| अतिवृष्टि | अनावृष्टि |
| अंत | आदि |
| अकंटक | कंटकित |
| अतरंग | बहिरंग |
| अक्षत | विक्षत |
| अन्तर्द्वन्द्व | बहुर्द्वन्द्व |
| अक्षम | सक्षम |
| अंतर्मुखी | बहुर्मुखी |
| अदृश्य | दृश्य |
| अन्दर | बाहर |
| अस्तित्व | अनस्तित्व |
| अंधकार | प्रकाश |
| अर्हता | अनर्हता |
| अकर्मक | सकर्मक |
| अभिमुख | प्रतिमुख |
| अकाल | सुकाल |
| अभिप्रेत | अनभिप्रेत |
| अग्र | पश्च |
| अधिमूल्यन | अवमूल्यन |
| अगला | पिछला |
| अवर | प्रवर |
| अच्छा | बुरा |
| अवनति | उन्नति |
| अधम | उत्तम |
| अर्पण | ग्रहण |
| अध्यवसाय | अनध्यवसाय |
| अभिज्ञ | अनभिज्ञ |
| अधोमुखी | ऊर्ध्वमुखी |
| अनागत | विगत |
| अधोगामी | ऊर्ध्वगामी |
| अधिकृत | अनधिकृत |
| अति | अल्प |
| अथाह | छिछला |
| अथ | इति |
| अनाथ | सनाथ |
| अनुकूल | प्रतिकूल |
| अविचल | विचल |
| अविस्मरणीय | विस्मरणीय |
| अनिवार्य | वैकल्पिक |
| अनुराग | विराग |
| अच्युत | च्युत |
| अग्रज | अनुज |
| अस्त | उदय |
| अवनि | अम्बर |
| अवनत | उन्नत |
| अस्त्रीकरण | निरस्त्रीकरण |
| अनुलोम | विलोम/प्रतिलोम |
| अवलम्ब | निरालम्ब |
| अमित | परिमित |
| अद्यत | अनुद्यत |
| अपकार | उपकार |
| अनुक्रिया | प्रतिक्रिया |
| अस्थिर | स्थिर |
| अपशकुन | शकुन |
| आरोह | अवरोह |
| अचल | चल |
| अपचय | उपचय |
| अनायास | सायास |
| अधः पतन | उत्थान |
| अपव्यय | मितव्यय |
| अतिथि | अतिथेय |
| अंत | अनंत |
| अल्पायु | दीर्घायु |
| अधूरा | पूरा |
| अल्पसंख्यक | बहुसंख्यक |
| अपना | पराया |
| अल्पज्ञ | बहुज्ञ |
| अपेक्षा | उपेक्षा |
| अशक्त | सशक्त |
| अत्यधिक | स्वल्प |
| असीम | सीमित |
| अनुरक्ति | विरक्ति |
| अपराध | निरपराध |
| अर्जन | वर्जन |
| अभिसरण | अपसरण |
| अवकाश | अनवकाश |
| अवाक् | सवाक् |
| अक्षर | क्षर |
| अग्नि | जल |
| अमर | मर्त्य |
| अहिंसा | हिंसा |
| अर्थ | अनर्थ |
| अवार्चीन | प्राचीन |
| अगम | सुगम |
| अल्पमत | बहुमत |
| अमृत | विष |
| अभ्यास | अनभ्यास |
| अज्ञ | विज्ञ |
| अमावस्या | पूर्णिमा |
| अलभ्य | लभ्य |
| अनुग्रह | विग्रह |
| अन्वय | अनन्वय |
| अधुनातन | पुरातन |
| अधिक | कम |
| अशन | अनशन |
| अक्रूर | क्रूर |
| असंभव | संभव |
| अतिवृष्टि | अनावृष्टि |
| अभ्यस्त | अनभ्यस्त |
| अल्प | प्रचुर |
| अनुमत | अननुमत |
| अमीर | गरीब |
| आकाश | पाताल |
| आकर्षण | विकर्षण |
| आहार | निराहार |
| आक्रमण | प्रतिरक्षण |
| आगत | अनागत |
| आस्तिक | नास्तिक |
| आगामी | विगत |
| आत्मीय | अनात्मीय |
| आचार | अनाचार |
| आत्मविश्वास | आत्मसंशय |
| आदर | अनादर/निरादर |
| आलोक | तिमिर |
| आतुर | अनातुर |
| आवश्यक | अनावश्यक |
| आश्रित | अनाश्रित |
| आरोही | अवरोही |
| आध्यात्मिक | भौतिक |
| आय | व्यय |
| आविर्भाव | तिरोभाव |
| आयात | निर्यात |
| आदृत | अनादृत |
| आत्यन्तिक | परिमित |
| उत्साह | निरुत्साह |
| आशंका | विश्वास |
| आरोहण | अवरोहण |
| आघात | अनाघात |
| आग्रह | दुराग्रह |
| आह्वान | विसर्जन |
| आधार | निराधार |
| आकीर्ण | विकीर्ण |
| आग | पानी |
| आकस्मिक | सामयिक |
| आशा | निराशा |
| आमिष | निरामिष |
| आशावादी | निराशावादी |
| आनंदमय | विषादपूर्ण |
| आशीष | अभिशाप |
| आभ्यन्तर | बाह्य |
| आगमन | प्रस्थान |
| आर्ष | अनार्ष |
| आकुंचन | प्रसारण |
| आराध्य | दुराध्य |
| आसक्त | अनासक्त |
| आवर्तक | अनावर्तक/विवर्तक |
| आहत | अनाहत |
| आद्य | अन्त्य |
| आस्था | अनास्था |
| आरम्भ | अंत |
| आरूढ़ | अनारूढ़ |
| आहूत | अनाहूत |
| आजादी | गुलामी |
| आमंत्रित | अनामंत्रित |
| आदि | अंत |
| आहार्य | अनाहार्य |
| आवृत्त | अनावृत्त |
| आडम्बर | सादगी |
| आश्चर्य | अनाश्चर्य |
| आर्य | अनार्य |
| आर्द्र | शुष्क |
| आज्ञा | अवज्ञा |
| आरम्भ | अंत |
| आदान | प्रदान |
| आकलन | विकलन |
| आदर्श | यथार्थ |
| आदरणीय | निरादरणीय |
| आस्तिक | नास्तिक |
| इच्छुक | अनिच्छुक |
| इज्जत | बेइज्जत |
| इष्ट | अनिष्ट |
| इधर | उधर |
| इच्छा | अनिच्छा |
| इहलोक | परलोक |
| इति | अथ |
| इतिश्री | श्रीगणेश |
| ईहा | अनीहा |
| ईश | अनीश |
| ईश्वर | अनीश्वर |
| ईप्सित | अनीप्सित |
| ईमानदार | बेइमान |
| ईडा | निंदा |
| उत्तम | अधम |
| उच्च | निम्न |
| उदय | अस्त |
| उपयुक्त | अनुपयुक्त |
| उपमान | व्यतिरेक |
| उपादेय | अनुपादेय |
| उत्तर | दक्षिण |
| उल्लास | शोक |
| उत्थान | पतन |
| उन्मुख | विमुख |
| उदघाटन | समापन |
| उज्जवल | धूमिल |
| उत्पत्ति | विनाश |
| उचित | अनुचित |
| उन्नयन | पलायन |
| उस्ताद | चेला |
| उर्वरा | बंजर |
| उत्कृष्ट | निकृष्ट |
| उत्तीर्ण | अनुत्तीर्ण |
| उक्त | अनुक्त |
| उन्न्मत्त | अनुन्न्मत्त |
| उदभव | अवसान |
| उदगम | विलय |
| उदात्त | अनुदात्त |
| उद्धत | विनत |
| उच्छिष्ट | अनुच्छिष्ट |
| उषा | संध्या |
| उदित | अस्त |
| उदार | अनुदार/कृपण |
| उद्वेग | निरुद्वेग |
| उष्ण | शीतल |
| उत्तेजन | प्रशमन |
| उपमेय | अनुपमेय |
| उपसर्ग | प्रत्यय |
| उत्कर्ष | अपकर्ष |
| उपस्थित | अनुपस्थित |
| उन्मूलन | रोपण |
| उल्लंघन | अनुल्लंघन |
| उधार | नकद |
| उपार्जित | अनुपार्जित |
| उग्र | सौम्य |
| उदग्र | अनुदग्र |
| उदयाचल | अस्ताचल |
| उन्नत | अवनत |
| उद्यमी | निरुद्यम |
| उत्तरार्द्ध | पूर्वार्द्ध |
| उपयोग | अनुपयोग |
| उन्मीलन | निमीलन |
| ऊष्मा | शीतलता |
| ऊँच | नीच |
| ऊर्ध्व | अधो |
| ऊधम | विनय |
| एकत्र | विकीर्ण |
| एकाधिकार | सर्वाधिकार |
| एक | अनेक |
| एकेश्वरवाद | बहुदेववाद |
| एड़ी | चोटी |
| एकार्थक | अनेकार्थक |
| एकाग्र | चंचल |
| एकाग्रचित | अन्यमनस्क |
| एकता | अनेकता |
| एषणा | अनैषणा |
| एकांगी | अनेकांगी |
| एकल | समूह |
| एकपक्षीय | बहुपक्षीय |
| एकमुखी | बहुमुखी |
| ऐहिक | पारलौकिक |
| ऐन्द्री | इंद्र |
| ऐतिहासिक | अनैतिहासिक |
| ऐच्छिक | अनैच्छिक |
| ऐक्य | अनैक्य |
| ऐश्वर्य | अनेश्वर्य |
| ओजस्वी | निस्तेज |
| ओछा | गंभीर |
| ओतप्रोत | विहीन |
| ओह | वाह |
| औरत | मर्द |
| औरस | दस्तक |
| औपचारिक | अनौपचारिक |
| औषधि | अनौषधि |
| औचित्य | अनौचित्य |
| औदार्य | अनौदार्य |
| औदित्य | अनौदित्य |
| कर्कश | सुशील |
| कापुरुष | पुरुषार्थी |
| कलंकित | निष्कलंक |
| कसूर | बेक़सूर |
| कनिष्ठ | ज्येष्ठ |
| कानूनी | गैर-कानूनी |
| काट्य | अकाट्य |
| क्रय | विक्रय |
| कामी | ब्रह्मचारी |
| कुंठित | अकुंठित |
| कर्मठ | निकम्मा |
| कुपथ | सुपथ |
| कुरूप | सुरूप |
| कल्पनातीत | कल्पनीय |
| कृष्ण | शुक्ल |
| कुव्यवस्था | सुव्यवस्था |
| काल | अकाल |
| कुलीन | अकुलीन |
| कुशल | अकुशल |
| कमी | बाहुल्य |
| कृतज्ञ | अकृतज्ञ/कृतघ्न |
| कार्य | अकार्य |
| कृपा | अकृपा/कोप |
| करूण | निष्ठुर/निस्करूण/अकरुण |
| कृत | अकृत |
| कटु | मधुर |
| कृपन | उदार/दानी |
| कड़ा | मुलायम |
| कुफल | सुफल |
| कपट | निष्कपट |
| कृश | पुस्ट |
| कलयुग | सतयुग |
| कुख्यात | विख्यात |
| कपूत | सपूत |
| कुबुद्धि | सुबुद्धि |
| कोमल | कठोर |
| कुकृति | सुकृति |
| कर्मण्य | अकर्मण्य |
| कुलटा | पतिव्रता |
| कर्षण | विकर्षण |
| क्रम | व्यतिक्रम |
| कुलदीप | कुलांगर |
| कड़वा | मीठा |
| कुसुम | वज्र |
| कीर्ति | अपकीर्ति |
| कृत्रिम | प्राकृत |
| क्रोध | क्षमा |
| कारण | अकारण |
| कल्याण | अकल्याण |
| क्रूर | सदय/अक्रूर |
| कायर | साहसी |
| खण्डन | मण्डन |
| खाली | भरा |
| खिलना | मुरझाना |
| खुशकिस्मत | बदकिस्मत |
| खगोल | भूगोल |
| खुशमिजाज | बदमिजाज |
| खरीदना | बेचना |
| खूबसूरत | बदसूरत |
| खुश | नाखुश |
| खास | आम |
| खुला | बंद |
| खीझना | रीझना |
| खल | साधु/सज्जन |
| ख्यात | कुख्यात |
| खाद्य | अखाद्य |
| खेचर | भूचर |
| खर्च | आमदनी |
| खरा | खोटा |
| खेद | प्रसन्नता |
| गणतंत्र | राजतंत्र |
| गहन | विरल |
| गुप्त | प्रकट |
| गंभीर | अगंभीर |
| गर्म | ठंडा |
| गगन | पृथ्वी |
| गहरा | छिछला/उथला |
| ग्रहण | त्याग |
| गति | अवरोध |
| गुनाहगार | बेगुनाह |
| गद्य | पद्य |
| गम्य | अगम्य |
| गृही | त्यागी/संन्यासी |
| गीला | सूखा |
| गृहीत | त्यक्त |
| ग्राम्य | नगर |
| ग्रस्त | मुक्त |
| गोरी | साँवली |
| ग्रथित | विकीर्ण |
| गाढ़ा | पतला |
| गुरु | लघु |
| गौरव | लाघव |
| गुण | दोष |
| गृहस्थ | संन्यासी |
| गुरुत्व | लघुत्व |
| गरल | सुधा |
| गूढ़ | प्रकट/अगूढ़ |
| गरिमा | लघिमा |
| गीत | अगीत |
| गत | आगत |
| गेय | अगेय |
| गौरक्षक | गौभक्षक |
| गोचर | अगोचर |
| गमन | आगमन |
| घर | बेघर/बाहर |
| घृणा | प्रेम |
| घटना | बढ़ना |
| घटाना | बढ़ाना |
| घना | विरल |
| घटक | समुदाय |
| घना | छितरा |
| घात | प्रतिघात |
| घटित | अघटित |
| घोषित | अघोषित |
| घरेलु | बाहरी |
| घोष | अघोष |
| चर | अचर |
| चंड | शांत |
| चतुर | मूढ़ |
| चेतन | अचेतन |
| चढ़ाव | उतार |
| चिकना | खुरदरा |
| चल | अचल |
| चाहा | अनचाहा |
| चर्चित | अचर्चित |
| चैन | बेचैन |
| चाटुकार | स्वाभिमानी |
| चिंतित | निश्चिन्त |
| चारु | अचारु |
| चिरायु | अल्पायु |
| चित्र | विचित्र |
| चिरंतन | नश्वर |
| चिर | अचिर |
| चिरस्थायी | अल्पस्थायी |
| चोर | साधु |
| चपल | स्थिर |
| चंचु | अयशस्वी |
| चेष्टा | निश्चेष्टा |
| छल | निश्छल |
| छूत | अछूत |
| छली | निश्छली |
| छोटा | बड़ा |
| छादन | प्रकाशन |
| छोरा | छोरी |
| छाया | आतप |
| छुटकारा | बंधन |
| छरहरा | थुलथुल |
| छात्र | छात्रा |
| छांह | धुप |
| छिन्न | संलग्न/युक्त |
| जड़ | चेतन |
| जाति | विजाति |
| जाड़ा | गर्मी |
| जन्म | मृत्यु |
| जीवन | मरण |
| जंगम | स्थावर |
| जागरण | शयन/निद्रा |
| जय | पराजय |
| जागना | सोना |
| ज्येष्ठ | कनिष्ठ |
| जागृत | सुषुप्त |
| ज्वार | भाटा |
| जीत | हार |
| ज्योति | तम |
| जड़ता | चेतनता |
| जेय | अजेय |
| जल | थल/स्थल/निर्जल |
| जीर्ण | अजीर्ण |
| जवानी | बुढ़ापा |
| जातीय | विजातीय |
| जर्जल | अक्षत |
| ज़ालिम | रहमदिल |
| जननी | जनक |
| जाली | असली |
| जोड़ | घटाव |
| जागर | अनवधानता |
| झगड़ा | शांति |
| झूठ | सच |
| झंकृत | निस्तब्ध |
| झोपड़ी | महल |
| झंझा | तूफ़ान |
| झकझकाहट | धुंधला |
| झंझट | निश्चितता |
| टल | अटल |
| टीका | भाष्य |
| टकसाली | सामान्य |
| टूटना | जुड़ना |
| ठहरना | जाना |
| ठीक | गलत |
| ठंडा | गर्म |
| ठोस | तरल |
| ठाठ | सादगी |
| ठौर | कुठौर |
| डर | निडर |
| डाल | पत्ती |
| डाह | सदभाव |
| डिम्भ | निराडम्बर |
| डिम्ब | अक्षोभ |
| ढंग | कुढंग/बेढंग |
| ढाढ़स | त्रास/निरुस्ताह |
| ढरना | रूकना |
| ढाल | तलवार |
| ढालू | समतल |
| ढीठ | विनम्र |
| तरल | ठोस |
| तप्त | शीतल |
| तरूण | वृद्ध |
| तृषा | तृप्ति |
| तट | मझधार |
| ताज़ा | बासी |
| तल | अतल |
| तीक्ष्ण | कुंठित |
| तन्द्रा | जागरण |
| तीव्र | मंद |
| तृष्णा | वितृष्णा |
| तुलनीय | अतुलनीय |
| तर्कपूर्ण | कुतर्कपूर्ण |
| तुच्छ | महान |
| तेज | धीमा |
| त्यक्त | गृहित |
| तेजस्वी | निस्तेज |
| तामसिक | सात्विक |
| तुकान्त | अतुकान्त |
| तितिक्षा | असहिष्णुता |
| त्वरि | मंथर |
| तिमिर | प्रकाश |
| थकावट | स्फूर्ति |
| थोक | फुटकर/खुदरा |
| थोड़ा | बहुत |
| थिर | गतिवान |
| दिवा | रात्रि |
| देय | अदेय |
| दीर्घकाय | कृशकाय |
| दूषित | स्वच्छ |
| दुर्बल | सबल |
| दक्षिण | वाम |
| दाता | याचक |
| दिन | रात |
| देव | दानव |
| दुराचारी | सदाचारी |
| दुष्ट | सज्जन |
| दास | स्वामी |
| दोषी | निर्दोषी |
| दानी | कंजूस |
| दुरुप्रयोग | सदुप्रयोग |
| दयालु | निर्दय |
| दुर्दांत | शांत |
| दानव | देव |
| दुर्गन्ध | सुगंध |
| दिन | रात |
| दाता | सूम |
| दृढ़ | विचलित |
| दृश्य | अदृश्य |
| दु:शील | सुशील |
| देश | विदेश |
| दोष | गुण |
| धरती | आसमान |
| धनी | निर्धन |
| ध्वंस | निर्माण |
| धर्म | अधर्म |
| धीर | अधीर |
| धुप | छाँव |
| धरा | गगन |
| धृष्ट | विनीत/विनम्र |
| धुव्र | अस्थिर |
| धैर्य | अधैर्य |
| धनात्मक | ऋणात्मक |
| धवल | श्याम |
| धीरता | अधीरता |
| नकद | उधार |
| नश्वर | अनश्वर |
| न्यून | अधिक |
| नख | शीख |
| नागरिक | ग्रामीण |
| नवीन | प्राचीन |
| नर | नारी |
| नया | पुराना |
| निर्गुण | सगुण |
| निषिद्ध | विहित |
| निराशा | आशा |
| निश्चल | चंचल |
| निरोगी | रोगी |
| निकट | दूर |
| निःशुल्क | सशुल्क |
| निरर्थक | सार्थक |
| निर्दोष | सदोष |
| निष्काम | सकाम |
| नूतन | पुरातन |
| निर्मल | मलिन |
| निर्माण | विनाश |
| नत | उन्नत |
| निडर | कायर |
| निरक्षर | साक्षर |
| निर्धनता | धनाढ्यता |
| निरामिष | सामिष |
| निंदा | स्तुति |
| नियमित | अनियमित |
| निश्चित | अनिश्चित |
| नियंत्रित | अनियंत्रित |
| नित्य | अनित्य |
| निर्भीक | भयभीत |
| निर्दय | सदय |
| निर्लज्ज | सलज्ज |
| निरुजता | रूग्णता |
| निष्ठा | अनिष्ठा |
| नेकी | बदी |
| न्यायी | अन्यायी |
| नैतिक | अनैतिक |
| निति | अनीति |
| नैसर्गिक | अनैसर्गिक |
| निर्दिष्ट | अनिर्दिष्ट |
| नमकहलाल | नमकहराम |
| नीरस | सरस |
| पंडित | मुर्ख |
| परुष | कोमल |
| परिचित | अपरिचित |
| प्रकट | अप्रकट/गुप्त |
| परिश्रम | विश्राम |
| प्रवेश | निकास |
| पारितोष | दण्ड |
| परमार्थ | स्वार्थ |
| परा | अपरा |
| पक्षपाती | निष्पक्ष |
| पेय | अपेय |
| पसंद | नापसंद |
| पूरा | अधूरा |
| प्रसारण | संकुचन |
| पैना | भोथरा |
| प्रफुल्ल | म्लान |
| पूर्ववर्ती | परवर्ती |
| प्रगति | प्रतिगमन |
| परिहार्य | अपरिहार्य |
| पक्का | कच्चा |
| पटु | अपटु |
| परोक्ष | प्रत्यक्ष/अपरोक्ष |
| पतन | उत्थान |
| प्रोत्साहित | हतोत्साहित |
| परिष्कृत | अपरिष्कृत |
| प्रधान | गौण |
| पार्थिव | अपार्थिव |
| प्रशंसा | निंदा |
| पाक | नापाक |
| प्रत्यय | अप्रत्यय |
| पाप | पुण्य |
| प्रभु | भृत्य |
| प्रगल्भ | अप्रगल्भ |
| पवित्र | अपवित्र |
| प्रतिष्ठा | अप्रतिष्ठा |
| पूर्वगामी | पश्चगामी |
| प्रायः | बहुधा |
| परिमित | अपरिमित |
| प्रीति | द्वेष |
| परिणत | अपरिणत |
| प्रौढ़ | अप्रौढ़ |
| पूर्ण | अपूर्ण |
| प्रतिपन्न | अप्रतिपन्न |
| पाच्य | अपाच्य |
| पक्ष | विपक्ष |
| परिग्रही | अपरिग्रही |
| पात्र | अपात्र |
| पोषित | कुपोषित/अपोषित |
| प्राचीन | आधुनिक |
| पृथक | संयुक्त |
| पावन | अपावन |
| प्रजातंत्र | राजतंत्र |
| पाठ्य | अपाठ्य |
| पदोन्नत | पदावनत |
| पालक | घातक |
| प्रवेश | निर्गम |
| पारदर्शक | अपारदर्शक |
| पुरस्कार | तिरस्कार |
| प्रकाश | अन्धकार |
| पिता | माता |
| प्रतीची | प्राची |
| पूर्व | पश्चिम |
| प्रगतिशील | अप्रगतिशील |
| पौष्टिक | अपौष्टिक |
| प्रावैगिक | स्थैगिक |
| पूर्व | उत्तर |
| प्रशस्त | अप्रशस्त |
| पूर्णिमा | अमावस्या |
| प्रशिक्षित | अप्रशिक्षित |
| पौरस्त्य | पाश्चात्य |
| प्रलय | सृष्टि |
| परितुष्ट | कुंठित |
| प्रच्छन्न | अप्रच्छन्न |
| प्रज्ञा | अविवेक |
| प्रकृत | अप्रकृत |
| प्रत्याशित | अप्रत्याशित |
| प्रतिबद्ध | अप्रतिबद्ध |
| पतझड़ | वसंत |
| फल | अफल |
| फूल | काँटा |
| फाटक | हाटक |
| फुल्ल | म्लान |
| फैलना | सिकुड़ना |
| फ़िरना | स्थिर |
| फ़ायदा | नुकसान |
| फलदायक | निष्फल |
| फ़जीहत | इज्जत |
| बलवान | बलहीन |
| बंधन | मोक्ष/मुक्ति |
| बलिष्ठ | दुर्बल |
| वृहत | लघु |
| बचपन | यौवन |
| बहिष्कार | स्वीकार |
| बड़ा | छोटा |
| बहिरंग | अन्तरंग |
| बहुत | थोड़ा |
| बंध्या | स्वीकार |
| बढ़िया | घटिया |
| बोध्य | अबोध्य |
| बर्बर | सभ्य |
| बेडौल | सुडौल |
| बहुतायत | कमी |
| बिम्ब | प्रतिबिम्ब |
| बेमेल | संगत |
| बुढ़ापा | जवानी |
| बाधित | अबाधित |
| बुद्धिमान | मूर्ख |
| बंधुत्व | शत्रुत्व |
| बुराई | भलाई |
| बाढ़ | सूखा |
| बोध | अबोध |
| बाहर | भीतर |
| बिहान | आज |
| भगवान | भगवती |
| भोला | चालाक |
| भय | साहस |
| भीषण | सौम्य |
| भव्य | अभ्व्य |
| भग्न | अभग्न |
| भद्र | अभद्र |
| भंगुर | अभंगुर |
| भक्ष्य | अभक्ष्य |
| भोग्य | अभोग्य |
| भंजक | योजक |
| भक्त | अभक्त |
| भारी | हल्का |
| भलाई | बुराई |
| भाग्य | दुर्भाग्य |
| भिन्न | अभिन्न |
| भाव | अभाव |
| भूत | भविष्य |
| भयभीत | निर्भय |
| भूगोल | खगोल |
| भ्रान्त | निर्भ्रान्त |
| भोगी | योगी |
| भूषण | दूषण |
| भोज्य | अभोज्य |
| भावी | अतीत |
| भौतिक | अध्यात्मिक |
| भला | बुरा |
| भाई | बहन |
| भेद | अभेद |
| मन | बेमन |
| महात्मा | दुरात्मा |
| मनुज | दनुज |
| मन्द | त्वरित |
| मौखिक | लिखित |
| मधु | तिक्त/कटु |
| मित | अपरिमित |
| ममता | निर्ममता |
| मुसीबत | आराम |
| मानव | दानव |
| मुख | प्रतिमुख/पृष्ठ |
| मानवीय | अमानवीय |
| मार्जित | अमार्जित |
| मानवता | दानवता/नृशंसता |
| मूढ़ | ज्ञानी |
| मालिक | नौकर |
| मिलन | विरह/बिछोह |
| महीन | मोटा |
| मत | विमत |
| मस्रण | रूक्ष |
| मैं | तुम |
| मैत्री | अमैत्री |
| मेहमान | मेजबान |
| मिश्रित | अमिश्रित |
| मितव्ययिता | अमितव्ययिता |
| मूर्त | अमूर्त |
| मीठा | कड़वा |
| मित्र | शत्रु |
| मुदित | खिन्न |
| मूल | निर्मूल |
| मूक | वाचाल |
| मूल्यवान | मूल्यहीन |
| महायोगी | महाभोगी |
| मौन | मुखर |
| मान | अपमान |
| मोक्ष | बंधन |
| मिट | अमिट |
| मरहूम | जीवित |
| महल | झोपड़ी |
| यश | अपयश |
| योग्यता | योग्यता |
| यथार्थ | कल्पना/आदर्श |
| यौवन | बुढ़ापा |
| याद | भूल |
| योग्य | अयोग्य |
| युद्ध | शान्ति |
| योग | वियोग/भोग |
| योगी | भोगी |
| याचक | अयाचक |
| यंत्रणा | सुख |
| यत | असंयत |
| रत | विरत |
| रूढ़िबद्ध | रूढ़िमुक्त |
| रक्षक | भक्षक |
| रूक्ष | मृदु |
| रचना | ध्वंस |
| रौद्र | अरौद्र |
| राग | विराग |
| रद्द | बहाल |
| राजा/राव | रंक/प्रजा |
| खाली | भरा |
| राक्षस | देवता |
| रूदन | हास्य |
| रहमदिल | बेरहम |
| रोगी | निरोगी |
| राजतंत्र | जनतंत्र |
| राहत | प्रकोप |
| रागी | विरागी |
| रिक्त | सिक्त |
| रात | दिन |
| रूप | कुरूप |
| रूढ़िवादी | स्वच्छन्दतावादी |
| रुचि | अरूचि |
| रंगीन | रंगहीन |
| लक्ष्य | अलक्ष्य |
| लौकिक | अलौकिक |
| लघु | दीर्घ/गुरु |
| लौह | अलौह |
| लाघव | गौरव |
| लम्बाई | चौड़ाई |
| लुप्त | व्यक्त/प्रकट |
| लाभ | हानि |
| लोहित | अलोहित |
| लिप्त | निर्लिप्त |
| लापरवाह | सावधान |
| लिखित | मौखिक |
| लुभावना | घिनौना |
| लेन | देन |
| लक्षित | अलक्षित |
| लोक | परलोक |
| लोकातीत | साधारण |
| लोलुप | अनासक्त |
| वर्तमान | भूत |
| विश्लेषण | संश्लेषण |
| व्यस्त | अव्यस्त |
| व्यास | समास |
| व्यक्तिगत | सार्वभौम |
| वरदान | अभिशाप |
| वनस्थल | मरूस्थल |
| वाद | प्रतिवाद |
| विरत | निरत |
| विकारी | अविकारी |
| विशालकाय | क्षीणकाय |
| विजय | पराजय |
| विदग्ध | अविदग्ध |
| विकास | ह्रास |
| विचारित | अविचारित |
| विराट/विशाल | क्षुद्र |
| विबुध | अविबुध |
| विशेष | साधारण/सामान्य |
| विकृत | अविकृत |
| विनत | उददंड |
| वसंत | पतझड़ |
| विभव | पराभव |
| विकल | अविकल |
| वर | वधू |
| विद्यमान | अविद्यमान |
| विधवा | सधवा/सुहागन |
| वर्ण्य | अवर्ण्य |
| विपन्न | संपन्न |
| विभक्त | अविभक्त |
| विदाई | स्वागत |
| विहित | अविहित |
| व्यष्टि | समष्टि |
| वैदिक | अवैदिक |
| विचलित | अविचलित |
| विश्वसनीय | अविश्वसनीय |
| विज्ञ | अविज्ञ |
| विलम्ब | अविलम्ब |
| विपद | सपद |
| विनीत | धृष्ट |
| विरल | सुलभ |
| विस्तारण | संक्षेपण |
| व्याप्त | अव्याप्त |
| विश्वास | अविश्वास |
| व्यग्र | अव्यग्र |
| विस्मरण | स्मरण |
| वैमनस्य | सौमनस्य |
| विषाद | हर्ष |
| विश्वस्त | अविश्वस्त |
| विशिष्ट | सामान्य |
| विस्तीर्ण | अविस्तीर्ण |
| वीर | कायर |
| व्यवहृत | अव्यवहृत |
| विहित | निषेध |
| वन | मरू |
| विद्वान | मूर्ख |
| वृद्ध | बालक |
| वेदना | परमानन्द |
| विदेशी | स्वदेशी |
| विनम्र | उच्छृंखल |
| शकुन | अपशकुन |
| शब्द | निःशब्द |
| शांति | अशांति |
| शक्ति | क्षीणता |
| शासक | शासित |
| शरण | अशरण |
| शालीन | धृष्ट |
| शत्रुता | मित्रता |
| शिख | नख |
| शस्त्र | अस्त्र |
| शोषक | पोषक |
| शिष्ट | अशिष्ट |
| शोभनीय | अशोभनीय |
| शिक्षित | अशिक्षित |
| शाश्वत | क्षणिक |
| शिक्षा | अशिक्षा |
| शीर्ष/शिखर | तल |
| श्लील | अश्लील |
| शिष्य | गुरु |
| शर्मदार | बेशर्म |
| शीतल | उष्ण |
| शुष्क | आर्द्र |
| शुभ | अशुभ |
| शूर | भीरू |
| शुद्धि | अशुद्धि |
| श्वास | उच्छ्वास |
| शुक्ल | कृष्ण |
| शोहरत | बदनामी |
| शुल्क | निःशुल्क |
| शोधित | अशोधित |
| शुचि | अशुचि |
| शंक | निशंक |
| शेष | अशेष |
| शोभन | अशोभन |
| षन्डत्व | पुंसत्व |
| षन्ड | मर्द |
| सम्मान | अपमान |
| स्वतंत्र | परतंत्र |
| सभ्य | असभ्य |
| स्वास्थ्य | अस्वास्थ्य |
| स्वामी | सेवक |
| संपन्न | विपन्न |
| स्वार्थी | परार्थी |
| सत्कार | तिरस्कार |
| स्पष्ट | अस्पष्ट |
| सबल | दुर्बल |
| संकल्प | विकल्प |
| समावेश | अनवेश |
| स्वजाति | विजाति |
| सनाथ | अनाथ |
| स्वीकृति | अस्वीकृति |
| सनातनी | प्रगतिवादी |
| सामयिक | असामयिक |
| ससीम | असीम |
| सामिष | निरामिष |
| सदाचार | दुराचार |
| साहस | भय |
| सरल | कठिन |
| सात्विक | तामसिक |
| सवर्ण | असवर्ण |
| साक्षर | निरक्षर |
| समूल | निर्मूल |
| साहचर्य | पृथक्करण |
| सत्य | असत्य/झूठ |
| सन्निविष्टन | निस्तारण |
| स्थिर | चंचल |
| सातत्य | असातत्य |
| सित | असित |
| सहयोगी | प्रतियोगी |
| संगत | असंगत |
| स्वदेश | विदेश |
| संपद | विपद |
| सज्जन | दुर्जन |
| संकोच | निःसंकोच |
| सत्कर्म | दुष्कर्म |
| संयोग | वियोग |
| स्थावर | जंगम |
| संश्लिष्ट | विश्लिष्ट |
| सगुण | निर्गुण |
| संत | असंत |
| सृजन | विनाश |
| संधि | विग्रह |
| सत | असत |
| सपूत | कपूत |
| स्थूल | सूक्ष्म |
| सक्षम | अक्षम |
| स्वदेशी | विदेशी |
| सुकृति | कुकृति |
| सुनाम | दुर्नाम |
| सुंदर | कुरूप |
| सुदूर | निकट |
| सुमुख | दुर्मुख |
| सुमार्ग | कुमार्ग |
| सेवित | असेवित |
| सुपथ | कुपथ |
| स्तब्ध | अस्तब्ध |
| सुन्दर | कुरूप |
| सुसाध्य | दु:साध्य |
| सुपात्र | कुपात्र |
| सुशील | दु:शील |
| सुसंगति | कुसंगति |
| सुगंध | दुर्गंध |
| स्खलित | अस्खलित |
| सुधा | गरल |
| स्थिरचित्त | अस्थिरचित्त |
| सूक्ष्म | स्थूल |
| सुसमय | कुसमय |
| सुलभ | दुर्लभ |
| सुलक्षण | कुलक्षण |
| सौम्य | उग्र |
| सुकाल | दुष्काल |
| सचेत | अचेत |
| सुगति | दुर्गति |
| सजल | निर्जल |
| सुधार्य | असुधार्य |
| सुरीति | कुरीति |
| सैद्धांतिक | असैद्धांतिक |
| स्पृश्य | अस्पृश्य |
| स्मरणीय | विस्मरणीय |
| सुबोध | दुर्बोध |
| स्वाभाविक | अस्वाभाविक |
| सौभाग्य | दुर्भाग्य |
| स्वार्थ | परमार्थ |
| सुमति | कुमति |
| सुखान्त | दुखान्त |
| सुर | असुर |
| सुफल | कुफल |
| सुप्रबंध | कुप्रबंध |
| स्याह | सफ़ेद |
| समावेशन | अनावेशन |
| स्निग्ध | अस्निग्ध |
| स्वर्ग | नरक |
| स्थैर्य | अस्थैर्य |
| संतोष | असंतोष |
| स्वावलम्बी | परावलम्बी |
| सरस | नीरस |
| स्पर्द्धा | सहयोग |
| सहित | रहित |
| हर्ष | विषाद |
| हमदर्द | बेदर्द |
| हमारा | तुम्हारा |
| हत | अहत |
| हँसना | रोना |
| हिंसा | अहिंसा |
| ह्रस्व | दीर्घ |
| हास्य | रूदन |
| हित | अहित |
| ह्रास | वृद्धि |
| हेय | ग्राह्य |
| हार | जीत |
| होनी | अनहोनी |
| क्षर | अक्षर |
| क्षमा | दण्ड |
| क्षुद्र | महत |
| क्षणिक | शाश्वत |
| क्षुब्द | शान्त |
| क्षय | अक्षय |
| क्षोभ | प्रसन्नता |
| क्षीण | स्वस्थ |
| त्रिकोण | षटकोण |
| त्रिकुटी | भृकुटी |
| ज्ञान | अज्ञान |
| ज्ञानी | मूढ़/मूर्ख |
| ज्ञेय | अज्ञेय |
| ज्ञात | अज्ञात |
| श्राप | आशीर्वाद |
| श्रोता | वक्ता |
| श्रद्धा | अश्रद्धा |
| श्रवण | दर्शन |
| श्रीमान | श्रीमती |
| श्रांत | प्रसन्न |
| श्रृंखला | विश्रृंखला |
| श्रव्य | दृश्य |